chameleon

Μου έχουν αναθέσει αρκετές φορές projects που απαιτούν το λεγόμενο «localization», δηλαδή την προσαρμογή κειμένου από τα Αγγλικά (στην προκειμένη) στην Ελληνική. Όχι, δεν μιλάμε για μετάφραση. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που θα συναντήσει κάποιος κατά τη συνεργασία του με μεταφραστή –ειδικά εάν μιλάμε για (μεγάλο) μεταφραστικό γραφείο-, είναι η άρνηση στο να δουλευτεί το κείμενο ή να υπάρξει οποιαδήποτε σκέψη, αντίληψη ή παίδεμα πίσω από τις λέξεις και το τελικό αποτέλεσμα.

Ο μεταφραστής κατά 99% σου λέει: «Μεταφράζω ό,τι βλέπω». Εάν κάτι είναι έκφραση, ιδιωματισμός, σχήμα λόγου και πάει λέγοντας, την πάτησες. Πολύ-πολύ πρόσφατα, πελάτης μου ο οποίος μου ζήτησε να φτιάξω ένα ιδιαίτερα πιπεράτο κι αινιγματικό κείμενο, με πήρε κατόπιν τηλέφωνο για να με ευχαριστήσει μεν για την «εξαίρετη δουλειά», να μου θέσει από την άλλη όμως τον προβληματισμό του, μια και το πρωτότυπο κείμενό μου θα μεταφραζόταν κατόπιν σε άλλες 3 γλώσσες. Φυσικά και δεν θα «χαλούσα» το πρωτότυπο, ώστε να «διευκολύνω» τον οποιοδήποτε θέλει να ονομάζεται επαγγελματίας. Αν και μεταφραστής, σίγουρα η δουλειά σου απαιτεί σκέψη! Διαφορετικά, αυτό που κάνεις, μπορεί κάλλιστα να το κάνει κι ένα software. Και ο εχθρός ενός δημιουργικού ανθρώπου είναι αυτή ακριβώς η ατάκα. Χίλιες φορές καλύτερα, να καθίσω μαζί με τον μεταφραστή και να δουλέψω πάνω στο τελικό κείμενο, στην εκάστοτε γλώσσα.

Ακόμη, λοιπόν, κι αν η δουλειά ενός μεταφραστή απέχει από τη δημιουργικότητα, εφόσον μιλάμε για γλώσσα και νοήματα, οφείλει να βάλει σκέψη πίσω από τη δουλειά του.

Η προσαρμογή, λοιπόν, ενός κειμένου από μια γλώσσα σε μια άλλη (το Localization), είναι αρκετά δημιουργική δουλειά, με την έννοια ότι δεν μεταφράζεις ό,τι βλέπεις, αλλά αποδίδεις το νόημα, το ύφος και την ουσία φυσικά στη γλώσσα που ζητείται. Υπάρχουν μάλιστα νοήμονες πελάτες, οι οποίοι αφήνουν περιθώρια ελευθερίας στον κειμενογράφο, γνωρίζοντας ότι έτσι θα πάρουν πίσω (σχεδόν) πρωτότυπα κείμενα, τα οποία θα μοιάζουν λες και γράφτηκαν γι’αυτή τη γλώσσα! Τότε και μόνο τότε, ένα localization θεωρείται πετυχημένο κατ’εμέ.

Με την έννοια ότι ένας κειμενογράφος δεν είναι και μεταφραστής, εκείνο που προτείνω ανεπιφύλακτα, είναι ο πελάτης να δώσει πρώτα το π.χ. Αγγλικό κείμενο για μετάφραση και κατόπιν να ζητήσει από κειμενογράφο ο οποίος αναλαμβάνει την Προσαρμογή, να δουλέψει πάνω στο Αγγλικό κείμενο, έχοντας ως βοήθημα και τη μετάφρασή του. Ολοκληρωμένες δουλειές!

(Πηγή φωτογραφίας: Oli4D.deviantart.com)